Ook dit jaar zette de Rechtbank Noord-Nederland zet zijn deuren weer wagenwijd open voor het publiek. Er kwamen naar schatting zo’n vijfhonderd bezoekers op deze open dag af om het monumentale pand te kijken. Er waren rondleidingen om meer te laten zien over de geschiedenis van dit rijksmonument uit 1840. Ook waren er drukbezochte (nagespeelde) rechtszittingen. Je kon een rechtbanktekenaar aan het werk zien. Voor de kinderen waren er de hele dag allerlei leuke activiteiten die bij iedereen goed in de smaak vielen.
openingsfoto: Rechtbank Noord-Nederland
De (nagespeelde) rechtszittingen in de zittingszaal van de Asser Rechtbank waren allemaal vrijwel 'uitverkocht'. (foto: Rechtbank Noord-Nederland)
ADRIAAN KOMMERS BOUWDE DE RECHTBANK EN HET HUIS VAN BEWARING
Hoofdingenieur Cornelis de Beer maakte als hoofd van de Waterstaat in Drenthe in de jaren dertig van de negentiende eeuw verschillende ontwerpen voor een nieuwe rechtbank aan de Brinkstraat in Assen. Tot dan toe hield de rechtbank zitting in het Provinciehuis. Het ministerie van Binnenlandse Zaken, die de bouw moest betalen, hield de plannen van De Beer echter steeds tegen, vooral omdat de bouw veel te duur werd.
Ir. Adriaan Kommers (1786-1854) was opvolger van De Beer bij de provincie. Zijn neoclassicistische ontwerp haalde in 1837 de eindstreep wel. Het plan leek overigens sterk op dat van zijn voorganger.
De middenpartij met de vier kolossale ionische pilasters en het fronton lijkt van de Rechtbank een tempel van Vrouwe Justitia te maken. (Pilasters zijn zuilen die uit het metselwerk naar voren komen. Het fronton is de driehoek boven in de gevel.)
Op het fronton zie je in gouden letters SINE JUSTITIA NULLA LIBERTAS, ofwel: Zonder gerechtigheid geen vrijheid. Eronder staat het jaartal 1840. Toen het Asser rechtbank in dat jaar in gebruik werd genomen, was het het grootste overheidsgebouw in Drenthe.
Achter de Rechtbank kwam in 1842 een ‘Huis van Verzekering en Arrest’ gereed met een eigen ingang aan de kant van de Brink. Het moest de oude gevangenis aan de Kloosterstraat vervangen. Achter het nieuwe poortgebouw stonden twee cellenblokken met een binnenplaats. Het Huis van Bewaring werd in de loop van de tijd verschillende malen uitgebreid.
In 1992 werd het Huis van Bewaring gesloten waarna het cellenblok werd afgebroken. Het maakte in 1995 plaats voor de nieuwe kantoorvleugel van de Rechtbank, een ontwerp van architect Wim Quist (1930-2022).
Rechtbank aan de Brinkstraat toen er nog een gracht richting Brink liep, ansichtkaart circa 1910.
(Drents Archief, collectie gemeente Assen)
Openingsfoto: Marije Geertsma