In 1825 werd de Latijnse school aan de Dr. Nassaulaan gebouwd. Tijdens Open Monumentendag gaat de deur van het oude Gymnasium voor je open.
Voor een bezoek aan het oude Gymnasium kun je je van elf tot vier uur gewoon bij de voordeur van het gebouw aan Dr. Nassaulaan 5 melden. Aan het oude Gymnasium herinneren binnen in de hal vooral brede houten trap en de Latijnse inscripties boven de voormalige rectorskamer.
Het verhaal van het Gymnasium
In achttiende eeuw had Assen nog geen voortgezet onderwijs. In 1820 kwam daar veranderingen in met de benoeming van dr. Hendrik Jan Nassau (1791-1873) als ‘taalmeester’. Hij moest in het kleine Assen een zogeheten Franse jongensschool op poten zetten. Dit ‘Stadsopvoedingsgesticht’ was in eerste instantie bedoeld voor jongens die niet naar de universiteit zouden gaan, maar die een opleiding wilden waar ze voor een baan in de handel of de ambtenarij iets aan hadden.
Dr. Nassau’s ambities reikten echter verder en hij kreeg gouverneur Petrus Hofstede aan zijn zijde. Nassau wilde in zijn instituut ook jongelui opleiden die wél gingen studeren en daarom werd het naast Franse School ook een Latijnse school met als belangrijkste vakken Latijn, Grieks, wiskunde, geschiedenis, aardrijkskunde en mythologie. Wie een diploma van de Latijnse school had, mocht naar de universiteit.
Voor het instituut van dr. Nassau werd in 1825 een grote witgepleisterde school gebouwd aan de laan van de stad naar het Asserbos, die later diens naam zou dragen. Het uiterlijk van het Gymnasium is sindsdien nauwelijks veranderd.
Door het enthousiasme en de inzet van rector Nassau had de school al snel een goede reputatie tot ver buiten Assen. In 1829 schreef de schoolinspecteur in zijn verslag dat dr. Nassau bij zijn leerlingen ‘de zucht naar kunde wist aan te kweken’ en dat hij door hen als een vader werd geacht en bemind.
Leerlingen uit de hele provincie bezochten de Latijnse school in Assen als opstap voor een wetenschappelijke opleiding, veelal aan de universiteit in Groningen. De meeste leerlingen waren in het schoolgebouw bij de familie Nassau in de kost. Een groot deel van het oude Gymnasium was in de eerste jaren dan ook bestemd voor ‘kamerbewoning’. Het kostgeld van de interne leerlingen vormde een onmisbaar onderdeel van de inkomsten van de rector.
Vanaf 1852 werd de Latijnse school officieel een gymnasium met een uitsluitend klassieke opleiding. Voor de leerlingen die niet mochten of konden studeren, kreeg Assen in 1868 als opvolger van de oude Franse school aan de Beilerstraat een Rijks Hogere Burger School (RHBS).
Het Gymnasium bleef tot 1970 in gebruik als schoolgebouw. Door de invoering van de Mammoetwet ontstond toen uit gymnasium, hbs en twee gemeentelijke ulo-scholen een grote scholengemeenschap die het Nassaucollege ging heten.
Sindsdien heeft het oude Gymnasium een kantoorfunctie. Een tijdlang herbergde het een deel van de Asser rechtbank. Om meer ruimte te krijgen is toen in vrijwel identieke vorm een nieuw gebouw achter het monument uit 1825 gebouwd.
Fotogalerij
